O tym, że Adobe XD to świetny program do UI/UX i webdesignu pisałem już wcześniej. Podtrzymuję tę opinię. Co więcej, aplikacja jest wciąż rozwijana i uzupełniana o nowe, świetne funkcjonalności. Niestety, wraz z jej rozwojem kolejne, bezpłatne dotychczas sekcje, zostają przenoszone do formatu premium. Kolejne duże zmiany już w kwietniu 2020 roku. Szykujcie portfele.
Będąc subskrybentem niektórych usług Adobe, otrzymałem niedawno e-mail następującej treści:
Hi Creative Cloud Member,
Thank you for using Adobe XD. We want to make you aware that certain features will become Premium features in April 2020 and will no longer be fully available in the Adobe XD Starter plan. Beginning this week you will see a Premium tag added to the following features in XD:
• Share Links
• Invite to Document
• Saving to Your Computer (though you will still be able to save to cloud, work offline, and download a copy of your file)
Przeczytawszy wiadomość, pozostało mi westchnąć z rezygnacją. Adobe to jednak wciąż Adobe, a rzeczywistość, w której firma udostępnia program za darmo była zbyt piękna na to, by pozostać prawdą.
Rozumiem rzecz jasna, że wielka, światowa korporacja nie jest od tego, aby rozdawać produkty i usługi za darmo. Webdesign oraz UI/UX to olbrzymi rynek i jest oczywiste, że firma chce na nim zarobić, tym bardziej, że opracowane przez nią oprogramowanie jest naprawdę dobre. Nie widzę powodu, aby nie kasować za coś, co jest funkcjonalne i użyteczne. Jednak przyjęty model promocji, w którym najpierw rozdajemy jakieś dobro, a gdy już branża się przyzwyczai, to okrawamy go z darmowych i podstawowych funkcjonalności (zamiast kasować za rzeczy naprawdę premium) brzydko przypomina mi model dystrybucji zupełnie innych wytworów ludzkiej pomysłowości. Sami dopowiedzcie sobie, jakich.
Zatem, co obecnie mogę za darmo w Adobe XD, a wkrótce już nie będę mógł? Rzućmy okiem.
Nie udostępnisz już linku z projektem klientowi lub deweloperowi
Najciekawszą funkcją, najbardziej użyteczną i kluczową we współczesnym workflow projektowania aplikacji czy stron internetowych, jest udostępnianie online swojego projektu/prototypu klientowi lub deweloperowi. Obecnie, w darmowym planie Starter, liczba współdzielonych linków jest limitowana do jednego. To bardzo duże ograniczenie, które pozwala pracować w ten sposób tylko nad jednym projektem na raz. Na dodatek na konkretnym stadium rozwoju. Mogę np. albo udostępniać link z projektem/prototypem do recenzji (klient może sobie go przeklikać, wprowadzić komentarze itp.) albo z wersją dla programisty (które posiada szereg istotnych, technicznych informacji dla dewelopera). Ale nie oba na raz. Prowadząc małą agencję i pracując jednocześnie dla kilku klientów (jak to zazwyczaj się odbywa) i tak musimy w tej sytuacji zainwestować w plan premium. Jednak jako webdesigner freelancer możemy ograniczyć się do planu startowego. Na razie.
Od kwietnia 2020 każde współdzielenie projektu/prototypu będzie dostępne wyłącznie w płatnym planie. Zadałem pytanie o tę kwestię na czacie obsługi klienta Adobe i uzyskałem informację, że w darmowej wersji Adobe XD zakładka udostępniania projektu zostanie po prostu wyłączona.
Jedna z najfajniejszych funkcji, stanowiąca olbrzymi argument za przeniesieniem warsztatu do XD, odpada.
Brak współdzielenia dokumentów za darmo
W obecnym planie darmowym zawiera się możliwość wspólnej edycji projektu. W ten sposób więcej osób może pracować nad jednym zleceniem. W przypadku wolnego strzelca nie jest to rzecz kluczowa. Nigdy nie miałem potrzeby skorzystania z tej funkcjonalności, rozumiem też, dlaczego jest ona wprowadzana do planu premium. Jeśli już pracuję nad projektem w kilkuosobowych zespołach, najpewniej jestem członkiem jakiegoś większego podmiotu, który spokojnie może sobie pozwolić (a nawet powinien) na dostęp do odpłatnej wersji oprogramowania.
UWAGA! Brak możliwości zapisu projektu na WŁASNYM komputerze!
Jednak powyższe to w zasadzie jedynie przedsmak ostatniej istotnej zmiany. Otóż, od kwietnia 2020 nie będzie można zapisać projektu bezpośrednio na własnym komputerze. Adobe zapewnia, że będzie możliwość pracy offline ze swoimi projektami i że będzie możliwość pobrania pracy z chmury Adobe w celu backupu. Jednak bezpośredni zapis własnej pracy na własnym twardym dysku – nie.
Czy tylko mi wydaje się to niedorzeczne? Jeśli będzie można zapisać projekt w chmurze i pobrać go na lokalny komputer, aby potem z tegoż komputera odpalić go w XD, to jakiż sens i zamysł stoi za uniemożliwieniem bezpośredniego zapisu? Poza ewidentnym stworzeniem niewygody? No, chyba że w dalszej perspektywie Adobe planuje jeszcze bardziej ograniczyć możliwość pracy lokalnej, aby nasze projekty przestały być tak do końca nasze… Biorąc pod uwagę politykę firmy zmierzającą do uczynienia ze wszystkiego usług opartych o model subskrypcyjny, wcale bym się nie zdziwił.
Z resztą, nie tylko mnie to delikatnie oburza:
I'll stop using XD because of the new paid policy. It's disgrace to make people provide feedback and start charging money for exactly that. Adobe XD is disgrace, abuse, and extortion of creators.
— Michael Babich (@MichaelBabich) January 9, 2020
No dobrze, ile to będzie kosztować?
Adobe tłumaczy, że:
The free Starter plan allows anyone to download and use XD for personal use, including all design and prototyping features. Paid plans are for professional use where collaboration is required, so full access to these premium collaboration features is included.
PL:
Darmowy plan Starter pozwala każdemu pobrać i używać XD do osobistych zastosowań, włączając w to wszystkie funkcje związane z projektowaniem i prototypowaniem. Płatne plany są do profesjonalnych zastosowań wymagających współpracy, zatem obejmą one pełen dostęp do tych funkcjonalności premium.
Cóż, to nie do końca tak, że pełen dostęp do tych funkcjonalności zostanie przeniesiony do premium – każdy dostęp do tych funkcjonalności zostanie przeniesiony do premium. Przyznaję, że nie przypominam też sobie, aby rok temu firma jednoznacznie informowała, że plan Starter jest do osobistych zastosowań. Co więcej, na stronie Adobe, z której możemy pobrać Adobe XD, darmowa wersja jest dostępna zarówno z zakładki Individuals, jak i Business. Może to nic nie znaczy, a może to mój błąd i nie doczytałem wszystkich drobnych druczków.
W porządku, załóżmy jednak, że i tak będzie trzeba zacząć subskrypcję. Ile to będzie kosztować? Na stronie Adobe poświęconej planom premium Adobe XD czytamy, że 12,29 euro brutto miesięcznie do pojedynczych użytkowników. Daje nam to kwotę średnio 50 do 55 zł brutto miesięcznie, czyli około 600–660 zł brutto rocznie. Sami zdecydujcie, czy to dużo, czy mało.
Zasada ograniczonego zaufania wciąż w mocy
Adobe to wielka korporacja. Tworzenie dobrego oprogramowania to dla niej środek do zarabiania pieniędzy i ekspansji, a nie cel sam w sobie. To jasne. Tak działa współczesny świat, możemy tego nie lubić, ale nie ma sensu się na to obrażać. Czasami jednak można dać się ponieść entuzjazmowi, jak w przypadku darmowego (dotychczas) Adobe XD.
Cóż, było, minęło. Nadal ufam Adobe w zakresie jakości produktów, bo mimo przenosin deweloperki do Indii oprogramowanie wciąż jeszcze utrzymuje poziom, choć nie jest z tym już tak pięknie, jak przed laty. Natomiast w zakresie pieniędzy po raz kolejny utwierdzam się w przekonaniu, że jeśli korporacja daje nam coś za darmo dziś, to wiadomo, że odbije to sobie na nas jutro. Ot, życie.